Examentraining
natuurkunde

Het domein golven gaat over informatieoverdracht en medische beeldvorming. Informatieoverdracht vindt plaats via trillingen, die leiden tot golven. In de training leggen we je duidelijk uit wat de eigenschappen van golf- en trillingsverschijnselen zijn, zodat je informatieoverdracht kunt analyseren en verklaren, bijvoorbeeld in de context van snaar- en blaasinstrumenten. Samen met de trainer van VOCUS oefen je berekeningen met trillingen. Belangrijke begrippen die in de training aan bod komen zijn onder andere transversale golven, longitudinale golven, faseverschil, grondtoon en boventoon. Daarnaast leren we je hoe radiogolven werken en wat bandbreedte is. Medische beeldvorming richt zich op het in kaart brengen en interpreteren van afwijkingen in het lichaam. Om deze afwijkingen op te sporen wordt gebruik gemaakt van beeldvormingstechnieken zoals de MRI-scan en röntgenfotografie. In de examentraining gaan we in op de eigenschappen en risico’s van de verschillende soorten ioniserende stralingen en oefenen we hoe je de activiteit van stoffen kunt meten. Ook gaan we in op wat de halveringsdikte is en hoe je deze kunt berekenen en in een grafiek kunt zetten. Tot slot bespreken we hoe kernenergie werkt en wordt opgewekt.

Dit onderdeel van het examen natuurkunde bestaat uit de onderwerpen kracht en beweging, energieomzettingen en wisselwerking en gravitatie. In de examentraining gaan we in op de relatie tussen kracht en bewegingsveranderingen en leer je hoe je die kwalitatief en kwantitatief kunt analyseren en verklaren met de wetten van Newton. De trainer van VOCUS helpt je bijvoorbeeld met berekeningen met snelheid en versnelling en met rekenen met zwaartekrachten en hefbomen. Ook gaan we in de training in op hoe krachten de snelheid beïnvloeden. In het tweede onderdeel van de training behandelen we de wet van behoud van energie, rendement, arbeid en warmte en leer je hoe je deze kunt gebruiken om energieomzettingen te beschrijven en te analyseren. Tot slot komt gravitatie aan bod en ga je samen met de trainer aan de slag om de baansnelheid en de middelpuntzoekende kracht te berekenen en bewegingen te analyseren en verklaren aan de hand van de gravitatiewisselwerking.

Het domein lading en veld gaat over elektrische systemen en elektrische en magnetische velden. In de training komen begrippen zoals stroom, lading, spanning, weerstand en geleiding aan bod. De trainer van VOCUS leert je hoe je stroomsterkte, spanning en weerstand kunt uitrekenen, hoe je een stroomkring kunt aflezen en welke soorten weerstanden er zijn. In de training wordt ook aandacht besteed aan de stroomwet en de spanningswet van Kirchoff en hoe je hiermee kunt rekenen. Daarnaast oefenen we uitgebreid met serie- en parallelschakelingen en met vermogen. Een ander onderdeel van dit domein is magnetisme. Voor je examen moet je weten hoe magnetische velden werken en wat veldlijnen zijn. In de training leren we je onder andere de magnetische flux te berekenen en de inductiespanning.

In dit domein staat elektromagnetische straling centraal. Elektromagnetische straling is een verzamelnaam voor alle soorten straling die uit elektromagnetische golven bestaan, waaronder licht. In de training komen de verschillende elektromagnetische golven aan bod en leren we je wat het elektromagnetisch spectrum is en welke instrumenten je kunt gebruiken om dit spectrum te kunnen onderzoeken. De trainer van VOCUS legt je ook uit hoe het atoommodel van Bohr werkt. Daarnaast ga je in de training aan de slag met het classificeren van sterren met het hertzsprung-russelldiagram en leer je met de plack-kromme en de wet van Wien te bepalen met wat voor ster je te maken hebt. Tot slot leer je met de wet van Stefan-Boltzmann het totale uitgestraalde vermogen uit te rekenen. 

Het domein quantumwereld en relativiteit gaat over hoe licht beweegt. Licht bestaat uit fotonen en heeft eigenschappen van zowel golven als deeltjes. Dit heet de golf-deeltjesdualiteit. In de training leren we je dat je dit kunt aantonen met het dubbelspleetexperiment, waarbij licht wordt afgebogen. Daarnaast oefen je samen met de trainer van VOCUS berekeningen met de debroglie-golflengte en ga je aan de slag met de onbepaaldheidsrelatie van Heisenberg. Beide komen terug op het examen. Tot slot leer je wat het tunneleffect is en hoe je dit kunt beschrijven aan de hand van een model. 

Op het examen moet je enkele algemeenheden kennen, zoals natuurwetten en modellen. Natuurwetten zijn wetmatigheden die altijd gelden en nooit veranderen. Je moet op het examen weten wat een natuurwet is en wat verbanden zijn. Ook moet je het concept universaliteit kunnen toepassen. Naast wetten zijn er ook natuurconstanten. Dit zijn fysische grootheden waarvan de waarden niet veranderen. Al deze waarden kun je terugvinden in je Binas. In de training gaan we hier uitgebreid mee oefenen. Tot slot moet je verschillende soorten modellen kennen die je kunt gebruiken om lastige fenomenen te begrijpen of om ermee te kunnen rekenen. De vier modellen die je moet kennen en waar je met de trainer van VOCUS mee aan de slag gaat, zijn: denkmodellen, schaalmodellen, numerieke modellen en computermodellen. Tot slot leert de trainer van VOCUS je een handig stappenplan, zodat je weet hoe je natuurkundevragen het beste kunt aanpakken en hoe je je antwoorden kunt controleren.