Examentraining
aardrijkskunde

Dit domein bestaat uit drie onderdelen, namelijk de basisbeginselen van het weer en klimaat, het weer en klimaat van Europa en het weer en klimaat van de Verenigde Staten (VS). In de training leggen we uit welke weerelementen, zoals temperatuur, neerslag en wind, het weer bepalen en hoe je deze weerelementen kunt meten, bijvoorbeeld met een thermometer of barometer. Daarnaast bespreken we welke factoren het weer en klimaat in een gebied bepalen. Vervolgens komen de verschillende klimaten en de belangrijkste kenmerken per klimaat en aan bod. Een voorbeeld is het tropisch regenklimaat dat vochtig en warm is met een temperatuur boven de 18 graden. Op het examen moet je ook kunnen aangeven waar de verschillende klimaten vooral voorkomen in de wereld en moet je op basis van het weer en klimaat iets kunnen vertellen over gebieden, zoals de mate van verwoestijning, of er veel of weinig vegetatie is en welk type vegetatie er is. De trainer van VOCUS gaat dit allemaal met je doornemen. Op het examen moet je tevens een beeld kunnen schetsen van Europa (met name Nederland en Spanje) en de VS. Denk hierbij aan de ligging op een landkaart, belangrijke steden, provincies, natuurgebieden, bergen en rivieren. Met deze achtergrond moet je vervolgens het weer, het klimaat, klimaatverandering en het klimaatbeleid van Nederland, Spanje en de VS kunnen beschrijven en met elkaar vergelijken. De trainer van VOCUS neemt tevens de vegetatie in deze landen met je door, evenals de vormen van landbouw en wat er wordt verbouwd. Tot slot komen specifiek voor de VS extreme weersomstandigheden, zoals orkanen en tornado’s, en risicomanagement aan bod.

Domein B gaat over water en bestaat net als domein A uit een algemeen deel en uit een deel over specifieke landen, namelijk Nederland, China en het Midden-Oosten. Het algemene gedeelte gaat over de waterkringloop en rivieren. In de training leer je zowel de korte als de lange waterkringloop te beschrijven en verklaren. Daarnaast behandelt de trainer van VOCUS hoe rivieren zijn opgebouwd en wat het belang is van waterwegen voor transport in Nederland. Ook komt aan bod wat de gevolgen zijn van het toenemende watergebruik in Nederland en hoe water gemanaged kan worden om gebieden droog te houden, of juist van schoon water te voorzien, hoe we water winnen en wat we kunnen doen om verspilling tegen te gaan. Vervolgens zoomt de trainer van VOCUS in op de kenmerken van de Nederlandse rivieren de Maas, Schelde en Rijn. Op het examen moet je kunnen uitleggen hoe Nederland dijken rond de rivieren heeft gebouwd, hoe overstroming kan worden voorkomen en hoe we in Nederland water winnen. Tot slot staan we stil bij het Midden-Oosten en China. De trainer van VOCUS geeft kort wat achtergrond informatie over het klimaat in deze landen en wat de impact hiervan is op de landen. De belangrijkste rivieren in het Midden-Oosten die je moet kennen zijn de Nijl, Jordaan, Tigris en Eufraat. In de training leer je door welke landen deze stromen en hoe deze gebruikmaken van de rivieren. De belangrijkste rivieren in China die je moet kennen zijn de Chang Jiang, Xi-Jiang en Huang He. Ook van deze rivieren moet je op het examen weten hoe ze worden gebruikt. De trainer gaat ten slotte in op de gevolgen van het toenemende watergebruik, wateroverlast, watertekorten en waterbeheer in deze gebieden.

Het laatste domein (C) gaat over bevolkingsontwikkeling en ruimtegebrek in Nederland, Duitsland en China. In de training leer je hoe de bevolking zich ontwikkelt, bijvoorbeeld door geboorte, sterfte en migratie. Ook leer je hoe je de bevolkingsopbouw van een bevolkingspiramide kunt aflezen. Daarnaast gaan we in op de kenmerken van een stad. Je leert hoe een stad is opgebouwd en hoe er wordt omgegaan met ruimtegebrek en bebouwingsdichtheid. Vervolgens gaat de trainer specifiek in op Nederland en Duitsland en op waar de belangrijkste steden van deze landen liggen. De trainer zoomt ook in op de veranderingen vanaf 1945 in de inrichting voor wonen, werken, voorzieningen, recreatie, verkeer en natuur in stedelijke en landelijke gebieden en leefbaarheid in Nederland en Duitsland, zodat je die op het examen op hoofdlijnen kunt beschrijven. Ook de woonkwaliteit, infrastructuur, bereikbaarheid en voorzieningen in stedelijke gebieden in Nederland en Duitsland komen in de training aan bod. Voor China komen vergelijkbare onderwerpen aan de orde, waarbij bij de bevolkingsopbouw de nadruk ligt op de scheve man-vrouwverhouding als gevolg van de éénkindpolitiek. Ook voor China moet je op een kaart de belangrijkste steden kunnen aanwijzen. In de training komen tevens de belangrijkste kenmerken van deze steden aan de orde. Tot slot gaan we in op de oorzaken en gevolgen van de snelle verstedelijking in China voor wonen, werken en milieu.

Het domein wereld bestaat uit de onderdelen mondiale spreidingspatronen- en relatiepatronen en het proces van globalisering. Dit domein bevat veel begrippen en concepten die je uit je hoofd moet kennen en kunnen toepassen. In de training besteden we hier uitgebreid aandacht aan, zodat jij een goed overzicht hebt van de examenstof en weet wanneer je welke kennis moet gebruiken. Het onderdeel mondiale spreidingspatronen gaat in op hoe landen met elkaar kunnen worden vergeleken met indicatoren. De trainer van VOCUS leert je hoe je de wereld kunt indelen aan de hand van economische, culturele, demografische, sociale en politieke factoren, zoals het bruto nationaal product, de bevolkingsgroei en bevolkingsspreiding. Daarnaast leer je wat globalisering is en wat de economische, politieke en culturele gevolgen hiervan zijn. Het examen gaat ook specifiek over globalisering in Groot Brittannië en India. 

Het examenonderdeel aarde gaat over natuurlijke verschijnselen aan het aardoppervlak en in de atmosfeer en over de kenmerken van landschapszones op aarde en de veranderingen hierin. Op je examen dien je de aarde als een uniek natuurlijk systeem te kunnen beschrijven en dien je de endogene en exogene processen te kennen en te kunnen analyseren. In de training gaan we in op platentektoniek en op begrippen als verwering, erosie en sedimentatie. Ook komen de hydraulische en de gesteentekringloop aan bod en leer je veranderingen in het aardoppervlak te relateren aan deze kringlopen. Daarnaast gaan we in op de zes landschapszones en op de belangrijkste kenmerken van iedere zone. Ook behandelen we in de training veranderingen in landschapszones door menselijke activiteiten, zoals bodemerosie en verzilting. Bij het vak aardrijkskunde is het belangrijk dat je je antwoorden duidelijk formuleert. Antwoorden moeten vaak een oorzaak-gevolgrelatie bevatten. Dit is voor veel scholieren best een uitdaging. De trainer van VOCUS besteedt hier in de training veel aandacht aan, zodat je op het examen niet onnodig punten misloopt.

In dit onderdeel staat Brazilië als ontwikkelingsland centraal. Voor je examen moet je de stof uit de andere onderdelen van het examen aardrijkskunde kunnen toepassen op deze regio. In de training nemen we de topografie van Brazilië door en behandelen we de demografische, economische, culturele en natuurlijke kenmerken van het land en wat deze voor het land betekenen. Vervolgens vergelijken we deze kenmerken met andere landen. Daarnaast gaan we dieper in op de rol van Brazilië in de regio en de wereld en de economische relaties die Brazilië onderhoudt in de regio. Voor dit examen is het niet voldoende om alleen de theorie te kennen. Je moet de theorie vooral kunnen toepassen. Samen met de trainer van VOCUS ga je hier dan ook uitgebreid mee aan de slag. Dit doen we onder andere door veel oefenvragen te maken, zodat jij tijdens je examen precies weet hoe je een vraag moet aanpakken.

Het domein leefomgeving gaat vooral over processen die zich in Nederland afspelen en over de manier waarop Nederland omgaat met water en ruimtelijke vraagstukken rond steden. In de training gaan we in op de overstromingsrisico’s in Nederland en op de factoren die de kans op een overstroming vergroten. Daarnaast leer je hoe Nederland met waterbeheer omgaat en hoe het waterbeleid van de overheid eruitziet. Het tweede onderdeel van dit domein gaat over actuele ruimtelijke en sociaal-economische vraagstukken van stedelijke gebieden in Nederland en over hoe Nederland omgaat met de ruimte in het land. Daarnaast legt de trainer van VOCUS uit wat woonwijken en buurten zijn, wat de karakteristieken van een stedelijke buurt zijn, welke factoren de leefbaarheid van een buurt beïnvloeden en hoe het stadsbestuur wijken leefbaar en veilig kan houden.